🔴 آمریکا یا باید با ایران توافق کند یا به تهدید و بمباران ادامه بدهد
🔴 تداوم ابهام فعلی درباره برنامه هسته ای ایران خطرناک است
🔸جیک سالیوان، مشاور سابق امنیت ملی و عضو هیئت علمی دانشگاه کندی در گفت و گویی با اندیشکده بلفر در پاسخ به این پرسش که رئیس‌جمهور ترامپ از مذاکرات چه می‌خواست؟ گفت:
🔹فکر می‌کنم وقتی رئیس‌جمهور ترامپ وارد کاخ سفید شد، به‌دنبال توافقی بود که بتواند بگوید از برجام بهتر است؛ و فراتر از آن، واقعاً باور عمیقی به جزئیات چنین توافقی نداشت.اما در دوران ریاست‌جمهوری‌اش، موضع او بسیار سخت‌گیرانه‌تر شد: یعنی خواستار نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران شد.
🔹در توافق هسته‌ای زمان اوباما، ایران اجازه داشت ظرفیت محدودی برای فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی داشته باشد، آن هم تحت نظارت شدید و بلندمدت. اما ترامپ اساساً می‌گفت ایران نباید هیچ‌گونه ظرفیت هسته‌ای داشته باشد. درباره بخش اصلی برنامه هسته‌ای—یعنی غنی‌سازی اورانیوم—نظرش این بود که همه غنی‌سازی باید خارج از ایران انجام شود.
🔹ایران با این موضع مخالفت کرد و گفت طبق پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) حق غنی‌سازی اورانیوم را دارد و باید بتواند تحت نظارت و راستی‌آزمایی، این کار را انجام دهد. اما رئیس‌جمهور ترامپ گفت: نه. و همین باعث یک نوع بن‌بست یا رویارویی بین طرف ایرانی و طرف آمریکایی شد. در همین وضعیت بود که نخست‌وزیر نتانیاهو و اسرائیلی‌ها وارد شدند و گفتند: «ما باید این مسئله را با اقدام نظامی حل‌وفصل کنیم.»
🔹حتی زمانی که مذاکرات ادامه داشت، طرف اسرائیلی رئیس‌جمهور ترامپ را قانع کرد که دیگر صبر کردن بی‌فایده است: ایران در برابر این خواسته‌های سخت‌گیرانه کوتاه نمی‌آید، پس باید با اقدام نظامی، برنامه‌اش را نابود کنیم.
❓الان و پس از حمله نظامی اسرائیل و آمریکا به ایران در چه وضعیتی قرار داریم؟
🔹به نظر می‌رسد که ایران همچنان بخشی از ذخایر اورانیوم غنی‌شده و برخی سانتریفیوژها را حفظ کرده که می‌تواند آن‌ها را دوباره مونتاژ کرده و ساخت برنامه هسته‌ای را از سر بگیرد و به سمت سلاح هسته‌ای برود.
🔹نکته بحرانی این است که در حال حاضر ایران اجازه نمی‌دهد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) برنامه هسته‌ای‌اش را بازرسی کنند. تنها راهی که می‌توانیم بفهمیم دقیقاً چه اتفاقی در برنامه هسته‌ای ایران در حال وقوع است، حضور این بازرسان در محل است—نه فقط به‌عنوان چشم و گوش انسانی، بلکه با دوربین‌ها و تجهیزات فنی برای مشاهده وضعیت اورانیوم غنی‌شده، سانتریفیوژها و سایت‌های مختلف.
🔹اگر من به شما بگویم که با ایران به توافق رسیده‌ام، ولی مطمئن نیستم چه بر سر اورانیوم غنی‌شده‌اش آمده، چه اتفاقی برای سانتریفیوژها افتاده، و هیچ بازرس فعالی هم در صحنه نیست، شما قطعاً خواهید گفت که این توافق به‌اندازه کافی محکم و قابل اطمینان نیست.
🔹بنابراین اگر همان استانداردی را که برای توافق قائل هستیم به اقدام نظامی هم تعمیم دهیم، هنوز «کار ناتمامی» وجود دارد، یعنی اینکه چگونه به‌طور کامل و پایدار، راستی‌آزمایی مداوم برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کنیم تا مطمئن باشیم ایران نمی‌تواند از این چارچوب خارج شده و به سلاح هسته‌ای برسد.
🔹از نظر من، بهترین راه برای رسیدن به این هدف، دیپلماسی است. اما آیا ترامپ واقعاً آمادگی بازگشت جدی به میز مذاکره را دارد؟ او گهگاه چنین نشانه‌هایی داده است. و آیا ایران، با توجه به اینکه همین تازگی بمباران شده، آماده بازگشت به میز مذاکره هست؟ حتی با اینکه قبلاً سر میز مذاکره بوده؟
🔹پاسخ به این سؤال هنوز مشخص نیست، اما باور راسخ من این است که اگر بخواهیم راه‌حلی بلندمدت برای برنامه هسته‌ای ایران داشته باشیم—راه‌حلی که واقعاً در طول زمان پایدار بماند—باید توافقی صورت بگیرد. چون اقدام نظامی فقط می‌تواند برنامه ایران را عقب بیندازد، نه اینکه آن را برای مدت طولانی متوقف کند.
🔹و اگر بعد از اقدام نظامی هیچ توافقی وجود نداشته باشد، در واقع ما در وضعیتی قرار می‌گیریم که دائماً باید ایران را تهدید یا بمباران کنیم، طی ماه‌ها و حتی سال‌ها، و این وضعیت بسیار ناپایدار و غیرقابل پیش‌بینی است./ جهان دیپلماسی
🏴🇮🇷 @jamarannews
