پاسخ طبیعی بدن پس از تجربه‌ی بحران‌های شدید
✍امتداد-الهه شعبانی* : در روزهایی که حملات و تهدیدها میان ایران و اسرائیل به اوج رسید، بسیاری از ما—چه درگیر مستقیم جنگ بودیم و چه فقط درگیر خبرها و فضای امنیتی جامعه—در یک وضعیت اضطراری جسمی و روانی قرار گرفتیم. بدن ما به طور طبیعی در چنین مواقعی، برای حفظ بقا وارد حالت «آماده‌باش کامل» می‌شود: سیستم عصبی سمپاتیک فعال می‌شود، سطح کورتیزول (هورمون استرس) بالا می‌رود و بدن خود را برای مقابله با خطر تنظیم می‌کند.
🔹اما حالا که شدت بحران کاهش پیدا کرده و جامعه وارد فاز «پس از جنگ» شده، بسیاری از ما دچار احساساتی مثل خواب‌آلودگی، خستگی، بی‌انگیزگی یا حتی بی‌حسی روانی شده‌ایم. این نشانه ضعف یا اهمال نیست؛ بلکه نشانه این است که بدن و روان ما در حال بازگشت به وضعیت تعادل هستند.
🔹در این فاز، سیستم پاراسمپاتیک که مسئول بازیابی و ترمیم است، فعال می‌شود. کورتیزول کاهش می‌یابد و ملاتونین (هورمون خواب) افزایش پیدا می‌کند. این یعنی بدن می‌خواهد استراحت کند، آرام شود و دوباره خودش را بازسازی کند.
🔹در این روزهای پس از تنش، چگونه از خود مراقبت کنیم؟
🔸اجازه بدهیم بدن‌مان استراحت کند
🔹اگر بیشتر از قبل خواب‌آلود هستید یا نیاز به استراحت بیشتری دارید، با خودتان مهربان‌تر باشید. این نیاز بدن برای ترمیم است، نه تنبلی.
🔸حرکت، حتی اندک
🔹پیاده‌روی کوتاه، نرمش سبک یا چند نفس عمیق می‌تواند سیستم عصبی را حمایت کند و به بهبود خلق‌وخو کمک کند.
🔸محدود کردن ورودی‌های استرس‌زا
🔹اخبار مربوط به جنگ، تنش‌ها یا ناامنی‌ها را محدود کنید. بدن شما همچنان در حال ترمیم است و به آرامش نیاز دارد.
🔸ارتباط انسانی و گفت‌وگو
🔹حرف زدن با یک دوست، خانواده یا گروه حمایتی می‌تواند احساس تنهایی و سردرگمی این روزها را کمتر کند.
🔸تغذیه و مراقبت جسمی
🔹غذاهای ساده، آب کافی و پرهیز از خوراکی‌های سنگین به بدن شما در این روند بازسازی کمک می‌کنند.
🔸در صورت تداوم احساسات سنگین
🔹اگر خستگی روانی، بی‌خوابی، اضطراب یا بی‌حوصلگی طولانی شد، بهتر است با یک روانشناس یا مشاور مشورت کنید. مراقبت حرفه‌ای بخشی از مراقبت از خود است.
🔹در این روزهای بعد از بحران، تنها نیستید. بدن و روان شما راه خود را برای ترمیم بلدند—فقط کافی‌ست به آن‌ها فضا و زمان بدهید.
*روانشناس بالینی
امتداد
@emtedadnet
