نقد و بررسی «طرح تشدید مجازات جاسوسی و همکاری‌کنندگان با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم علیه امنیت و منافع ملی»
در گفت و گو با حسین بیات
بخش سوم
✍🏻امتداد-شادی مکی: حسین بیات حقوقدان و عضو هیئت مدیره انجمن حقوق اساسی ایران درباره ایرادات وارده بر «طرح تشدید مجازات جاسوسی و همکاری‌کنندگان با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم علیه امنیت و منافع ملی» به امتداد گفت:
🔸نقض حق بر دادرسی عادلانه
🔹این وکیل دادگستری عبارت« اقدام فناورانه» مندرج در ماده 2 را هم مبهم می‌داند:« در این ماده مشخص نیست آیا فعالیت‌های عادی که در فضای مجازی رخ می‌دهد، انتقادها، گفت‌وگوها، تضارب آرا، افکار و اندیشه‌ها هم به‌معنای تقویت و تحکیم و مشروعیت‌بخشی به رژیم صهیونیستی است؟ یعنی اگر فردی، سیاست خارجی ایران را در قبال اسرائیل نقد کند یا فرض کنید در مقام دفاع از برخی سیاست‌های رژیم صهیونیستی برآید، بدین معناست که او، در مقام تایید، تقویت، تحکیم یا مشروعیت‌بخشی به رژیم صهیونیستی عمل کرده.»
🔹این استاد حقوق اساسی معتقد است که بسترسازی برای این گونه تفسیرهای موسع، دست مقام قضایی را باز می‌گذارد برای این که به اقتضای شرایط، هرگونه که خواست، قانون را بفهمد و براساس آن، مجازات تعیین کند:«حتی وجود شرایط اضطراری هم به دولت مجوز نمی‌دهد که به‌صورت کلی، حقوق و آزادی‌های بنیادین را مخدوش کند. یکی از این حقوق و آزادی‌های بنیادین، حق بر دادرسی عادلانه است، حق بر دفاع است. اگر دادرسی عادلانه بدین گونه مخدوش شود، اساسا آن نظام سیاسی در مسیری قرار می‌گیرد که نتیجه‌اش مفقود شدن دموکراسی و مردمسالاری است که به‌ویژه جمهوری اسلامی از آن، به‌شدت سخن می‌گوید و پیرامونش ادعا میکند.»
🔹ماده «4» طرح مذکور مقرر میکند:« هرگونه اقدام یا همکاری در انجام فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی، رسانه‌ای و تبلیغی، ایجاد و انعکاس خسارت تصنعی یا تهیه و انتشار اخبار کذب، یا هر نوع محتوا که نوعا موجب ایجاد رعب و وحشت عمومی، ایجاد تفرقه یا خدشه به امنیت ملی باشد، اگر مشمول مجازات افساد فی الارض نباشد، به تشخیص دادگاه…». بیات این ماده را هم مورد انتقاد قرار داده و این سوال را مطرح میکند کهمعیار تشخیص آنکه یک اقدام، فعالیت یا همکاری، موجب ایجاد رعب و وحشت عمومی یا موجب تفرقه یا خدشه به امنیت ملی شده ، چیست؟ براساس کدام متر و معیار یک اقدام یا فعالیت مصداق بارز رعب و وحشت عمومی و تفرقه یا خدشه به امنیت ملی شمرده می‌شود؟
🔹به گفته این حقوقدان در ماده«4» فعالیت سیاسی و فرهنگی، رسانه‌ای، تبلیغی، همگی ذیل اقدام‌هایی قرار داده شده که ممکن است ایجاد رعب و وحشت عمومی، تفرقه یا خدشه به امنیت ملی کند. نتیجه چنین ماده مبهمی این است که همه فعالیت رسانه‌ای، گفت‌وگوهای انتقادی و نقدهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، ذیل این ماده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال اگر درحال حاضر کسی، سیاست‌های موشکی ایران را نقد کند، یا بگوید جنگ 12 روزه نشان داد که پدافند دفاعی ما مشکل دارد، باید این اظهار نظر را مصداق ایجاد تفرقه یا خدشه به امنیت ملی دانست. نتیجه این روش به سکوت و انزوا کشیده شدن منتقدان و مخدوش شدن آزادی بیان و اندیشه است.»
🔹او به بخش دوم ماده «4» هم اشاره میکند: «ارسال فیلم و تصاویر به شبکه‌های معاند یا بیگانه که در صورت انتشار آن، نوعا موجب تضعیف روحیه عمومی یا تفرقه و خدشه …. »، به نظر من این بخش هم مبهم است و مشخص نیست ارسال چه نوع تصاویری مصداق این ماده است. اینکه یک شهروند فیلمی از اوضاع کشور تهیه کند و آن را در اختیار رسانه‌های خارجی قرار دهد در شرایط عادی که اصلا نباید وصف مجرمانه داشته باشد.به عنوان مثال اگر فردی در خیابان شاهد صف بلندی مثلا برای تهیه ارزاق عمومی باشد،از این موضوع تصویر تهیه کرده و انتشار دهد به این معناست که او ایجاد تفرقه کرده یا امنیت ملی را مخدوش کرده است.»
🔹بیات تاکید میکند که اگر رسانه ملی و رسانه رسمی، امکان طرح همه نقطه نظرها را بدهد، اساسا دیگر شهروندان انگیزه‌ای ندارند که فهم خودشان از حوادث و مسائل روز جامعه و درکش و نگاهش را به خارج از کشور، انتقال دهند:«نتیجه چنین ماده مبهمی آن است که ساختار سیاسی حق هر گونه اظهارنظر یا ارسال تصویر به خارج از کشور را بسته و شهروندان را موظف میکند که ذیل تصاویری قرار گیرند که او ارائه می‌دهد. که این روش تحت هیچ شرایطی قابل دفاع نیست.»
امتداد
@emtedadnet
