نگاهی به پروژهی موسیقی «دستگاههای موسیقی ایران» به آهنگسازی و تألیف حسین علیزاده
✍🏻سما بابایی | روزنامه‌نگار موسیقی
🔹در نخستین روزِ شهریورماه، استاد «حسین علیزاده» 74ساله شد. در تاریخ معاصر موسیقی ایران، نام این موسیقیدانِ بزرگ، افزون برآن‌که نقطه عطفی در تکامل هنر موسیقی دستگاهی شناخته میشود، به‌عنوان یکی از اندیشمندان و پژوهشگرانی مطرح است که همواره پروژه‌‌های موسیقایی خود را در امتداد گفتمان فرهنگی و اجتماعی بنا نهاده است، کافی است به تاریخِ انتشارِ «عصیان» توجه کنید یا «نی‌نوا» و روزگارِ خلقِ آن در دهه‌ی غریبِ 60 و «ترکمن» و آن «فریاد»ی که با شجریان سر داد و هر اثرِ دیگرش؛ موضوعی که بسیاری دیگر از هنرمندان، عاری از آن هستند و گاه به این مسئله نیز تفاخر می‌کنند که هنرشان برای مردمانِ خاص ساخته میشود و لازمان است و لامکان.
🔹علیزاده اما، هرگز موسیقی را یک سرگرمی زیباشناختی ندانسته است، بلکه آن را زبانِ اندیشه و کنش اجتماعی تلقی کرده، این رویکرد، در تمامِ این سال‌ها، او را به جایگاهِ روشنفکری رسانده که با استفاده از سرمایه‌ی هنری‌اش، در پی بازاندیشی جایگاه هنر در جامعه‌ی ایرانی بوده است.
🔹آهنگ‌سازِ کهنه‌کار، با پشتکار و اعتقادی که در تمام سال‌های فعالیت‌اش دیده میشود، توانست گروهی از نوازندگان و خوانندگان جوان را گردِ هم آورد و پروژه‌ای وسیع را سامان دهد؛ پروژه‌ای که حاصل آن مجموعه‌ای ماندگار، کاربُردی، خلاقانه و نفیس است که به جامعه موسیقی ایران تقدیم شده است.
🔹علیزاده برای نیل به این هدف، بیش از ۴۵ هنرمند جوان و باتجربه را گرد هم آورد تا با سرپرستی و حضورش، اثری متفاوت خلق شود. ضبط قطعات به‌صورت گروهی (آنسامبل) صورت گرفت؛ رویکردی که هم نیازمند توانایی تکنیکی بالای نوازندگان بود، هم تمرکز و تعهدی جدی به کار جمعی.
🔹باتوجه به حجم کار و تعداد نوازندگان، ناشر اثر مبلغِ 15میلیون تومان روی این مجموعه شاملِ کتاب‌ها و سی‌دی‌هایش قیمت گذاشته است و همین مسئله عملاً خرید آن را برای طیف وسیعی از علاقه‌مندان غیرممکن می‌سازد. در شرایطی که بحران اقتصادی بر زندگی روزمره‌ی مردم سنگینی می‌کند و خواه‌ناخواه سبدِ فرهنگی مردمان خیلی قبل از سبدِ غذایی‌شان، فقیر شده است، چنین قیمتی فاصله‌ای چشمگیر میان اثر و مخاطب‌اش ایجاد می‌کند و آن را از سطحِ یک سرمایه‌ی فرهنگی عمومی به کالایی لوکس برای گروهی محدود از مخاطبان خاص بدل می‌سازد.
امتداد
@emtedadnet
