🔶 ایران سال‌هاست درگیر خشکسالی و کم‌آبی است؛ اما تابستان ۱۴۰۴ نشان داد که نه‌تنها بهبودی حاصل نشده، بلکه در سراشیبی خطرناک‌تری قرار گرفته‌ایم. اما چرا؟
🔸 دلیل اول: طبق گزارش‌ها، میزان بارش کشور در سال جاری حدود ۱۵ درصد کمتر از سال قبل و ۲۵ درصد پایین‌تر از میانگین بلندمدت بوده است. این یعنی ذخایر آبی کمتر از همیشه‌اند.
🔸 دلیل دوم: در حالی که بیش از ۹۰ درصد آب ایران در کشاورزی مصرف می‌شود، سهم این بخش در اقتصاد روزبه‌روز کمتر شده است؛ بنابراین منطقی‌تر بود که با توجه به سود ناچیز کشاورزی، واردات برخی اقلام در دستور کار قرار گیرد. برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی نیز کار را به جایی رسانده که بسیاری از دشت‌ها با فرونشست و افت آبخوان‌ها روبه‌رو هستند؛ پدیده‌ای که کارشناسان آن را «ورشکستگی آبی» می‌نامند.
🔸 دلیل سوم: تمرکز بر سدسازی و انتقال آب، به‌جای مدیریت تقاضا و تغذیه آبخوان‌ها.
🔸 دلیل چهارم: در مرزهای شرقی، خشکیدن هامون‌ها با تشدید اختلاف بر سر آب هیرمند گره خورده است؛ می‌توان گفت افغانستان به توافق و معاهده‌ی خود عمل نمی‌کند و آب هیرمند را تبادل نمی‌کند.
🔸 دلیل پنجم: خشکسالی جهانی و گرم‌شدن کره زمین که موضوعی فراتر از ایران است.
🔸 دلایل دیگری نیز قطعاً در این ورشکستگی دخیل‌اند، اما ما به عمده و مهم‌ترین دلایل پرداختیم. حال سؤال این است که چگونه قرار است این بحران را مدیریت کنیم؟ بحران آب در ایران دیگر یک مسئله‌ی صرفاً محیط‌زیستی نیست؛ این بحران به امنیت غذایی، سلامت عمومی، پایداری اجتماعی و حتی امنیت ملی گره خورده است.
🔸 امروز در برابر ما انتخابی روشن قرار دارد: یا شجاعانه بپذیریم که منابع آبی محدودند و بر اساس آن رفتارمان را تغییر دهیم، یا چشم ببندیم و فردا در برابر سرزمینی بی‌آب، شهرهایی خالی از سکنه و مردمی آواره بایستیم و با حسرت بگوییم:
«هشدارها را شنیدیم، اما اشتباه عمل کردیم.»
🔸 ایران امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند تصمیم‌های سخت و اقدام‌های فوری در حوزه مدیریت آب است. انتظار می‌رود مسئولان در سطوح مختلف، با اتخاذ تصمیمات فوری، اجرای سیاست‌های مدیریت منابع و به‌کارگیری راهکارهای علمی و عملیاتی، برای مهار و مدیریت این بحران اقدام کنند.
بامدادنو
محیط‌زیست
❇️@baamdadeno
