نخست‌وزیر اسرائيل در بحبوحه جنگ میان این کشور با ایران تاکنون صریح‌ترین موضع را در مورد “تغییر رژیم در ایران” اتخاذ کرده است. بنیامین نتانیاهو در گفت‌وگو با شبکه آمریکایی فاکس‌نیوز اعلام کرد که طبیعتاً عملیات نظامی اسرائیل می‌تواند به تغییر رژیم در ایران منجر شود، چرا که حکومت در تهران “بسیار ضعیف” است.
دونالد ترامپ، رئيس جمهوری آمریکا نیز در این‌باره سیگنال‌های متناقضی ارسال کرد. او ابتدا در شبکه اجتماعی شخصی خود “تروث سوشال” نوشت: «ما دقیقاً می‌دانیم که به‌اصطلاح رهبر جمهوری اسلامی کجا پنهان شده است. او هدف آسانی است، اما در حال حاضر در مکانی امن قرار دارد. ما قصد نداریم او را حذف کنیم، حداقل نه در این لحظه.»
اما ترامپ روز یکشنبه ۲۲ ژوئن موضع خود را تغییر داد و نوشت: «استفاده از اصطلاح تغییر رژیم شاید از نظر سیاسی درست نباشد، اما اگر رژیم کنونی ایران قادر به عظمت بخشیدن به این کشور نباشد، پس چرا نباید تغییری در کار باشد؟»
اکارت وورتس، مدیر مؤسسه مطالعات خاورمیانه در “انستیتوی GIGA” هامبورگ، هشدار می‌دهد: «اینکه اصلاً بشود تغییری به این بزرگی را از سوی نیروهای خارجی در یک کشور ایجاد کرد، جای تردید جدی دارد و حتی اگر چنین چیزی رخ دهد، اینکه پیامدهای آن به‌سوی نتیجه دلخواه پیش برود، پرسش دیگری است.»
او می‌گوید، در مورد ایران، احتمال دارد که در چنین شرایطی سپاه پاسداران قدرت را کاملاً در دست بگیرد و سیاست‌های تهاجمی‌تری در پیش گیرد. حتی سناریوی “فروپاشی کلی ساختار کشور” نیز مطرح است، درست شبیه به آنچه پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ یا پس از مداخله ناتو در لیبی در سال ۲۰۱۱ رخ داد.
به زعم تحلیلگران سیاسی، به‌طور کلی تغییر رژیم از بیرون یک ایده بسیار بحث‌برانگیز بوده و از منظر حقوق بین‌الملل، چنین اقدامی “نقض صریح” حاکمیت ملی کشورها محسوب می‌شود.
این تغییرات معمولاً از پشتوانه دموکراتیک داخلی برخوردار نیستند و اغلب منجر به خلأ قدرت و مرحله‌ای از بی‌ثباتی و خشونت می‌شوند. دولت‌های تازه منصوب‌شده اغلب توانایی و ظرفیت حل بحران‌های کشور را ندارند و بحران‌های تازه‌ای را رقم می‌زنند.
در تاریخ معاصر خاورمیانه، تلاش‌های متعددی برای تغییر رژیم از بیرون صورت گرفته که پیامدهای آن تا به امروز قابل مشاهده است.
📌 برای دسترسی کامل به گزارش روی تیتر کلیک کنید
@dw_farsi
